भाषेविषयी बोलू काही

  भाषा शिक्षण कशासाठी ?  डॉ. नीती बडवे (आजचा सुधारक, जुलै-ऑगस्ट २००२, पान १६७-१७०)  भाषेची गोष्ट ‘अति परिचयात्...’ अशी आहे. एक तरी भाषा प्रत्येकाला अवगत असते. म्हणून तिच्याबद्दल कोणी स्वतंत्रपणे विचारच करत नाही. भाषा ही गोष्ट आपल्या अवयवांसारखी आपण गृहीत धरतो. आपल्याला हात असतात , पाय असतात , तशी आपली एक भाषही असते. भाषाक्षमता उपजत असते , पण भाषा उपजत नसते. पहिली भाषा माणूस सहज शकतो , इतकी सहज , की आपण ती प्रयत्नपूर्वक शिकलो आहोत , हेच त्याला जाणवत नाही. भाषा , विशेषत: स्वभाषा किंवा मातृभाषा आपल्याला ‘आपोआप’ येते , अशी एक समजूत असल्यामुळे पुढे ‘मातृभाषा कशाला शिकायची ? ’ ‘मातृभाषेचे कोश कशाला पाहिजेत ? ’ असे प्रश्न माणसाला पडतात. भाषेत शिकण्यासारखे खूप काही आहे , याचीच आधी नव्याने जाणीव करून घ्यायला पाहिजे. ‘भाषा शिकणं’ म्हणजे केवळ शब्द , व्याकरण शिकणं , असा अर्थ होत नाही. किंवा भाषा शिकणं , म्हणजे त्या भाषेतलं ललित साहित्य शिकणं किंवा साहित्याचा अभ्यास करणं , असाही होत नाही. आपण एकदा थोड्या अंतरावरून भाषेकडे बघितले तर आपल्या लक्षात येते , की ‘भाषा’ हातापाय...